شايد در آغاز سالهاي دهه 1380، مرزهاي دانش بخشي از قلمرو اختصاصي کشورهاي بسيار پيشرفته شمرده ميشد و دور از دسترس ايرانيان به نظر ميرسيد. کمتر کسي در داخل کشور پيشبيني يا تصور ميکرد که پس از گذشت ده سال، دهها مرکز و هزاران متخصص ايراني در فناوري پيشرفتهاي چون فناوري نانو، در کشورمان فعاليت داشته باشند. فقدان تفکراتي جامعنگرانه که دربرگيرنده افقهاي بزرگ و برتر باشد، سبب شده بود تا تحقق آن آرزوها براي بسياري ناممکن و دور از تصور به نظر برسد و با واقعيات مشهود مطابقت نداشته باشد. اکنون زمان آن رسيده که تبيين شود چه نگرشها و سياستهايي کمک کرد تا آن فضاي محافظهكارانه و سنتي دگرگون گردد؛ به گونهاي که در پايان سال 1393، بالغ بر 13 هزار کارشناس ارشد و 23 هزار متخصص فناوري نانو، 2200 عضو هيات علمي و بيش از 90 مرکز مرتبط با فناوري نانو در ايران فعاليت داشته باشند؛ آن هم در حوزه اين فناوري برتر كه مختص كشورهاي بسيار پيشرفته بوده است.
حال استادان دانشگاه، مديران و سياستگذاران ساير حوزههاي توسعه و مديران جواني كه به تدريج وارد چرخه عظيمِ آبادسازي كشور اسلاميمان ميشوند، با چنين پرسشهايي رو به رو هستند:
از ميان سياستهاي بديلي که براي هر يک از ابعاد توسعه فناوري نانو وجود داشتند، چگونه گزينهاي خاص انتخاب شد؟ براي نمونه، چرا در زمينه ترويج و حمايت از منابع انساني به جاي سياست «ايجاد جزيره كيفيت» يعني ايجاد يک يا چند مرکز پژوهشي پيشرو در حوزه نانو و متمرکز کردن امکانات در آنها، سياست «ايجاد عزم گسترده ملي» در پيش گرفته شد؟
علاوه بر پرسشهاي مربوط به جزئيات سياستها، پرسشهاي کلاننگرانهتري هم وجود دارند: اين سياستگذاري منسجم چگونه متولد شد؟ ساختار و ماهيت آن چه بود؟ آينده متصور براي آن چه بوده است؟ از اين تجربه چه درسهايي را ميتوان براي پيشرفت علمي و فناورانه كشور (و جهان اسلام) گرفت؟
فهرست کتاب:
پیشگفتار - درس آموزی از تجربه توسعه فناوری نانو
گفتار نخست - فضاي عمومي علم و فناوري ايران در آستانه ورود به فناوري نانو
گفتاردوم - رخدادها و اقدامات دستگاههاي کشور تا تشکيل ستاد نانو
گفتار سوم- تشکيل ستاد توسعه فناوري نانو و تدوين سند راهبردي
گفتار چهارم: پشت صحنه سند راهبرد آينده
گفتار پنجم: ويژگيهاي کليدي سند راهبرد آينده
گفتار ششم : ستاد توسعه فناوري نانو، نگرشها، رويکردها و سياست ها
گفتار هفتم-عوامل موفقيت ساز در تدوين سند راهبرد آينده و فعاليتهاي ستاد فناوري نانو